Θεωρήματα 3 – ΣΩΜΑ. Ένα Πεδίο Ανταγωνισμού: Οι performances που κλείνουν την έκθεση

1 Δεκεμβρίου 2023

64 5 λεπτά ανάγνωσης

Η έκθεση Θεωρήματα 3/ ΣΩΜΑ. Ένα Πεδίο Ανταγωνισμού κλείνει σύντομα και παρουσιάζει το πρόγραμμα των τελευταίων performances.

Στο πλαίσιο των δράσεων της ομαδικής έκθεσης Θεωρήματα 3/ ΣΩΜΑ. Ένα Πεδίο Ανταγωνισμού, την τελευταία εβδομάδα λειτουργίας της, θα λάβουν χώρα οι ακόλουθες επιτελέσεις – performances στον Εκθεσιακό Χώρο Νίκος Κεσσανλής, της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών:

Σάββατο 2 και Κυριακή 3 Δεκεμβρίου:

Σάββατο 2 Δεκεμβρίου: 18:00
Κυριακή 3 Δεκεμβρίου: 17:15-17:45

Performance της Νίκης Ζαχαρή, με τίτλο «Πανδώρα». Eπιμέλεια Julia Sysalova.

Μερικά στοιχεία για το έργο:

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Η Νίκη Ζαχαρή αντιλαμβάνεται το ανθρώπινο σώμα ως ένα πεδίο εξερεύνησης, έκφρασης και σύνδεσης με το σύμπαν, δίνοντας τη δική της υπόσταση. Το δοχείο – κουτί της Πανδώρας έχει τα δικά του όρια. Είναι φτιαγμένο από ένα εύθραυστο υλικό (plexiglass), το οποίο έχει τα όρια αντοχής σημειωμένα από τον κατασκευαστή.

Έτσι εύθραυστη είναι και η φυσική μας υπόσταση, η ύπαρξή μας, η ζωή μας. Με μόνη διαφορά ότι δεν υπάρχουν πουθενά σημειωμένα τα όρια αντοχής του δικού μας “κουτιού”, της ψυχής μας και του σώματός μας.

Η “Πανδώρα” εξετάζει τα όρια του υλικού με το ίδιο της το σώμα, αλλά δοκιμάζεται και το υλικό απέναντι στη δύναμη του ανθρώπινου σώματος.

Φέρνει μπροστά μας παιδικές αναμνήσεις ενός κόσμου αθώου, ελεύθερου, αχαλίνωτου, γράφοντας τη λέξη ‘ΕΛΠΙΔΑ’ – ‘HOPE’ – ‘ΕΙΡΗΝΗ’, θέλοντας να αφυπνίσει το θεατή για τις δικές του ξεχασμένες λέξεις στο κουτί.

Σάββατο 2 Δεκεμβρίου: 18:00
Κυριακή 3 Δεκεμβρίου: 17:15-17:45

Performance της Μαίρης Μαραγκουδάκη, με τίτλο «Η Φιλοσοφία του Μπουντουάρ». Επιμέλεια Κωνσταντίνος Πρώιμος.

Μερικά στοιχεία για το έργο:

Τη Μαίρη Μαραγκουδάκη απασχολούν οι ρόλοι που είναι αναγκασμένη μια γυναίκα να υποδυθεί. Άλλους τους φόρεσε εκούσια και άλλους αναγκάστηκε να τους φορέσει ή πάλι κάποιες φορές δεν κατάλαβε ότι της τους επέβαλαν και τους νόμιζε δικούς της.

Τελικά ποιος ήταν ο πραγματικός της εαυτός?

Στη δράση της, χρησιμοποιεί κουστούμια από ηρωίδες κλασικών παραμυθιών ή από τις φιγούρες των anime, έτσι ώστε να διατυπώσει αυτά τα ερωτήματα που την απασχολούν και μέσα από τις ενδύσεις να εκφράσει την πολυπλοκότητα της γυναικείας φύσης, η οποία αποτελείται από Ηρωίδες που είτε υποτάσσονται είτε παρακούν εντολές, που εξουσιάζουν, που είναι σαρωτικές και καταστροφικές.

Τον τίτλο της δράσης “Η φιλοσοφία του μπουντουάρ”, η εικαστικός τον δανείζεται από το ομότιτλο βιβλίο του Μαρκησίου ντε Σαντ. Η Μαραγκουδάκη αντιλαμβάνεται ότι οι ηρωίδες του Σαντ, όπως και οι δικές της, αισθάνονται ελεύθερες και χειραφετημένες. Καθώς όμως διάγουν σε μία διαχρονικά υποκριτική κοινωνία, κι ενώ επιθυμούν να λειτουργούνόπως οι ίδιες επιθυμούν, στον έξω κόσμο παρουσιάζονται συνήθως όπως η κοινωνία προστάζει. Οι θηλυκότητες που ενδύεται η καλλιτέχνιδα στην περφόρμανς επιθυμούν να δηλώσουν το αυτονόητο: -‘κάνω ότι θέλω και δεν δίνω λογαριασμό σε κανέναν, ούτε επιτρέπω σε κανέναν να με κρίνει!’

Σάββατο 2 Δεκεμβρίου: 19:00
Κυριακή 3 Δεκεμβρίου: 19:45

Performance της Λαμπρινής Μποβιάτσου με τίτλο «Το πολύτιμο δάκρυ». Επιμέλεια Κωνσταντίνος Πρώιμος.

Κυριακή 3 Δεκεμβρίου

18:15-18:45 στην είσοδο της αίθουσα «Νίκος Κεσσανλής», closing performance της Άννης Καλτσίδου με τίτλο «Περιπατητικές εν-πλοκες ΙΙ.» Επιμέλεια Μαρία Δ. Καγιαδάκη.

Το έργο συνιστά εξέλιξη της περιπατητικής περφόρμανς που παρουσιάστηκε στη Φλώρινα το καλοκαίρι του 2023, στο 3ο Διεθνές Συνέδριο Περιπατητικής Τέχνης Walking Visions/ Visions for Walking, International Walking Arts Encounters, Πρέσπες.

Μερικά στοιχεία για το έργο:

Στην περφόρμανς της Άννης Καλτσίδου τα ανθρώπινα σώματα συνυπάρχουν στον δημόσιο χώρο, λειτουργούν ως ομάδα, κινούνται, αλληλεπιδρούν και συνεργάζονται για την επίτευξη ενός κοινού στόχου. Αναστοχαζόμενη επίκαιρα ζητήματα που σχετίζονται με το σώμα, την υγειονομική διάστασή του, την παρουσία του στον δημόσιο χώρο και τη φροντίδα του, η Καλτσίδου «καθοδηγεί» τους συμμετέχοντες σε μία συλλογική κίνηση που θέλει να αναδείξει τον πλουραλισμό, την πολυμορφία, τις πολλαπλές ταυτότητες που συγκροτούν την ομάδα –και κατ’ επέκταση το κοινωνικό σύνολο– και ταυτόχρονα να ασκήσει κριτική. Σ’ αυτό συνδράμει η συμμετοχή ΑΜΕΑ, που θέτει ερωτήματα αναφορικά με την κινητοποίηση του κρατικού μηχανισμού στις ανάγκες μιας συγκεκριμένης μερίδας του πληθυσμού, αλλά και για την ετοιμότητα και διάθεση όλων μας να αποδεχτούμε το «Άλλο», να συνεργαστούμε και να αγωνιστούμε για μία ανοιχτή, συμπεριληπτική κοινωνία.

Οι κινήσεις των σωμάτων στον χώρο είναι εμπνευσμένες από τη ζυμωτή πλεξίδα του τσουρεκιού και προσδίδουν στο παραδοσιακό και ιδιωτικό έναν σύγχρονο και δημόσιο χαρακτήρα. Έτσι, τονίζεται το ενδιαφέρον της Καλτσίδου για τη σύνδεση παρελθόντος και παρόντος, για την ανάδειξη της πολυμορφίας του συνόλου και για την έκφραση της σωματικότητας στην ιδιωτική και τη δημόσια σφαίρα. Η σωματική εγγύτητα αναγνωρίζεται ως βασικό τμήμα της φροντίδας. Εδώ τα σώματα, καθώς «πλέκουν» τις υφασμάτινες λωρίδες, πλησιάζουν μεταξύ τους και απομακρύνονται συνεισφέροντας στο τελικό αποτέλεσμα. Κάθε κίνηση και διαφορετικός χειρισμός επηρεάζουν καθοριστικά το έργο. Η επιδιωκόμενη συλλογική κίνηση μπορεί να ανατραπεί από την προσωπική ελευθερία του κάθε μέλους να δράσει αυτόνομα, ακόμη και ανταγωνιστικά.

Η έννοια της φροντίδας, με τις πολιτικές και κοινωνικό-οικονομικές της διαστάσεις, απασχολεί την τέχνη με ποικίλους τρόπους και εκφραστικά μέσα. Η Καλτσίδου τη συσχετίζει με μία συγκεκριμένη κατάσταση στη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα και ασκεί κριτική στην απουσία κρατικής μέριμνας σε τομείς που έχουν παραμεληθεί. Ταυτόχρονα, διερευνά τη σημασία της ανθρώπινης επαφής, τη δύναμη της συνεργασίας των σωμάτων, υποδεικνύοντας την αξία της φροντίδας μεταξύ των μελών του κοινωνικού συνόλου, της συλλογικής ευθύνης και της κοινής δράσης.

19:00-19:45 στον πάνω όροφο της αίθουσας «Νίκος Κεσσανλής», στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, performance του Φίλιππου Τσιτσόπουλου με τίτλο «Το Επεισόδιο στον Τάφο του Βέρθερου/ ‘Werthers Grabe’ incident.» Επιμέλεια Έφη Μιχάλαρου.

Μερικά στοιχεία για το έργο:

Οι Θλίψεις του νεαρού Βέρθερου μετέτρεψαν τον Γκαίτε, έναν άγνωστο συγγραφέα, σε λογοτεχνική διασημότητα σχεδόν εν μία νυκτί. Ο Ναπολέων Βοναπάρτης το θεωρούσε ένα από τα σπουδαιότερα έργα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, αφού έγραψε έναν εμπνευσμένο από τον Γκαίτε μονόλογο στα νιάτα του και πήρε τον Βέρθερο μαζί του στην εκστρατεία του στην Αίγυπτο.

Ξεκίνησε έτσι το φαινόμενο που είναι γνωστό ως “Πυρετός του Βέρθερου”, το οποίο έκανε τους νέους σε όλη την Ευρώπη να ντύνονται και να συμπεριφέρονται με τους τρόπους που περιγράφονται στο μυθιστόρημα. Ο Thomas Carlyle επινόησε το επίθετο Βερθερισμός για να περιγράψει την ‘αυτοϊκανοποίηση’ της εποχής που αντιπροσώπευε το φαινόμενο. Όταν ο Γκαίτε ολοκλήρωσε τον Βέρθερο, παρομοίασε τη διάθεσή του με εκείνη που βίωνε “μετά από μια εξομολόγηση, χαρούμενος και ελεύθερος να δικαιούται μια νέα ζωή”. Για τον Γκαίτε το αποτέλεσμα του Βέρθερου ήταν καταλυτικό, απελευθερώνοντας τον εαυτό του από την απελπισία της ζωής του.

Παρ’ όλα αυτά, αυτή η πτυχή του “Πυρετού του Βέρθερου” παρακολουθήθηκε με ανησυχία από τις αρχές – τόσο το μυθιστόρημα όσο και το στυλ ένδυσης του Βέρθερου απαγορεύτηκαν στη Λειψία το 1775- το μυθιστόρημα απαγορεύτηκε επίσης στη Δανία και την Ιταλία. Ένας από αυτούς, ο Φρίντριχ Νικολάι, αποφάσισε να δημιουργήσει ένα σατιρικό έργο από όπου ο Φίλιππος Τσιτσόπουλος βασίζει την περφόρμανς του με αίσιο τέλος, με τίτλο Die Freuden des jungen Werthers/ Οι χαρές του νεαρού Βέρθερου, στο οποίο ο Βέρθερος αποβάλλει την παθιασμένη νεανική του πλευρά και επανεντάσσεται στην κοινωνία ως αξιοσέβαστος πολίτης.

Ο Γκαίτε, ωστόσο, δεν έμεινε ευχαριστημένος από αυτό και ξεκίνησε έναν λογοτεχνικό πόλεμο με τον Νικολάι που κράτησε όλη του τη ζωή, γράφοντας ένα ποίημα με τίτλο Nicolai auf Werthers Grabe/ Ο Νικολάι στον Τάφο του Βέρθερου, στο οποίο ο Νικολάι βεβηλώνει τη μνήμη ενός Βέρθερου από τον οποίο ο Γκαίτε είχε στο μεταξύ απομακρυνθεί.

Κυριακή 20:00
Αποχαιρετιστήριες ομιλίες επιμελητών, ευχαριστίες, κλείσιμο έκθεσης.

Κεντρική φωτογραφία θέματος: performance του Φίλιππου Τσιτσόπουλου με τίτλο «Το Επεισόδιο στον Τάφο του Βέρθερου/ ‘Werthers Grabe’ incident.»