Οι Ελευσίνιοι: Η ταινία του Φίλιππου Κουτσαφτή είναι η προσωπογραφία μιας περιοχής

10 Απριλίου 2024

34 2 λεπτά ανάγνωσης

Η ταινία «Οι Ελευσίνιοι» έρχεται από τις 11 Απριλίου στις κινηματογραφικές αίθουσες.

Ο Φίλιππος Κουτσαφτής παρουσίασε το 2000 το ντοκιμαντέρ «Αγέλαστος Πέτρα». Η ταινία ορόσημο για την πόλη της Ελευσίνας διαπραγματεύεται το σήμερα, τον τόπο, τον χρόνο, τη μνήμη και την ιστορία. Τα γυρίσματα διήρκεσαν 10 χρόνια και απέσπασε 4 συνολικά βραβεία στο 41ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Σύνοψη ταινίας «Οι Ελευσίνιοι»

Η νέα ταινία του Φίλιππου Κουτσαφτή είναι ένα κινηματογραφικό μωσαϊκό που επιχειρεί να συναρμολογήσει τη δυναμική προσωπογραφία της Ελευσίνας μέσα από στιγμιότυπα καθημερινού βίου, λοξές ματιές στο ιστορικό παρελθόν της πόλης, από την αρχαιότητα μέχρι και τον 20ό αιώνα, και πρωτίστως μέσα από τις μικροϊστορίες που σταχυολόγησε ο σκηνοθέτης, συλλέγοντας μαρτυρίες κατοίκων για τη ζωή τους στην Ελευσίνα και την ιδιαίτερη σχέση του καθενός με την πόλη. Ώστε η προσωπογραφία της Ελευσίνας προβάλλει ως άθροισμα επιμέρους πορτρέτων και ο όρος «ανθρωπογεωγραφία» λαμβάνει μια σχεδόν κυριολεκτική διάσταση, κατά το ότι η πόλη απαρτίζεται ουσιαστικά από τους πολίτες της, επιφανείς και «ανώνυμους», παλαιότερους και σημερινούς, ζώντες και τεθνεώτες.

Η αρχική βάση για το εγχείρημα αποτελείται από ένα αρχειακό υλικό άνω των 80 ωρών, που το θησαύρισε ο σκηνοθέτης κατά τα γυρίσματα της πρώτης ταινίας για την Ελευσίνα, με τίτλο “Αγέλαστος πέτρα”, σε ένα διάστημα δώδεκα ετών, από το 1988 μέχρι το 2000. Στο υλικό αυτό, που συνιστά έκφραση εντοπιότητας και ταμιευτήρα πολιτισμικής μνήμης, προστίθενται καινούρια στοιχεία, όσα κορφολόγησε ο σκηνοθέτης κατά τον 21ο αιώνα, με μαρτυρίες νεότερων κατοίκων και εικόνες που αποτυπώνουν τις τεκτονικές αλλαγές που επήλθαν στη φυσιογνωμία της Ελευσίνας προϊόντος του χρόνου.

Η δημιουργική διαπλοκή του διαχρονικού με τον συγχρονικό άξονα δίνει τον τόνο σε όλη την ταινία (που διατελεί διαρκώς εν προόδω, όπως και η ίδια η Ελευσίνα), είτε πρόκειται για το μικροσκοπικό επίπεδο, με μαρτυρίες παλαιών και νέων κατοίκων και με εικόνες της καθημερινότητας, είτε για το μακροσκοπικό επίπεδο, με στοχασμούς και στιγμιότυπα που φωτίζουν την πολιτιστική κληρονομιά και την τοπική ιστορία, αλλά και τις εξελίξεις που σταδιακά διαμορφώνουν τον νέο χαρακτήρα της πόλης και επιφέρουν καθοριστικές αλλαγές στις συνθήκες και στον τρόπο ζωής των κατοίκων της.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Με διακριτικό αλλά αισθητό και παραμόνιμο σημείο αναφοράς τα Ελευσίνια Μυστήρια, αξιοποιώντας τις οικουμενικές απολήξεις και τις υπαρξιακές προεκτάσεις τους, ο Φίλιππος Κουτσαφτής επιχειρεί τελικά την αναγωγή και τη μεταγραφή του υλικού του σε έναν οντολογικό ορίζοντα αναφοράς, ώστε η προσωπογραφία της συγκεκριμένης και ιστορικής Ελευσίνας να αποτελεί ταυτόχρονα και προσωπογραφία μιας Ελευσίνας οριακά συμβολικής και οραματικής, μιας πόλης που υπερβαίνει τα γεωγραφικά όρια και αποτελεί πνευματική πρωτεύουσα του ευρωπαϊκού και του εν γένει δυτικού κόσμου.