Χρύσα Ρωμανού – Η αναζήτηση της ευτυχίας για όσους περισσότερους γίνεται: Έκθεση στο ΕΜΣΤ

14 Δεκεμβρίου 2023

72 3 λεπτά ανάγνωσης

Η έκθεση «Χρύσα Ρωμανού – Η αναζήτηση της ευτυχίας για όσους περισσότερους γίνεται» εντάσσεται στο κύκλο «Kι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο;» που θα παρουσιαστεί στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ).

Η Χρύσα Ρωμανού (1931-2006) είναι μια από τις σημαντικότερες Ελληνίδες καλλιτέχνιδες που αναδύθηκαν την δεκαετία του 1960. Ανήκει στην ομάδα των Ελλήνων διανοουμένων της διασποράς που έζησαν και εργάστηκαν σε καλλιτεχνικά κέντρα της Δύσης και για πρώτη φορά στην ιστορία της ελληνικής τέχνης συμμετείχαν ενεργά στη διαμόρφωση διεθνών ρευμάτων της εποχής τους. Τα είκοσι χρόνια που η Ρωμανού έζησε στο Παρίσι (1961-1981) ήταν καθοριστικά για την διάπλαση της καλλιτεχνικής της ταυτότητας.

Το έργο της χαρακτηρίζεται από τις ανοιχτές αφηγηματικές δομές, τη μηχανική αναπαραγωγή, το τυχαίο, τη διαφάνεια, το παιχνίδι. Από τα πρώτα της βήματα, το μοτίβο του λαβύρινθου, τα ταξίδια, η κριτική στην κοινωνία της κατανάλωσης, το πολιτικό ενδιαφέρον για τις κοινωνικές ανισότητες και την αδικία, ο εκδημοκρατισμός της τέχνης, η ώσμωση τέχνης και καθημερινότητας επανέρχονται ως κεντρικοί θεματικοί άξονες και εξελίσσονται όσο η καλλιτέχνης ωριμάζει και μεταβάλλεται το κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον.

Η έκθεση Η αναζήτηση της ευτυχίας για όσους περισσότερους γίνεται περιλαμβάνει έργα από όλες σχεδόν τις ενότητες της δουλειάς της, προκειμένου να αναδείξει τη συνάφεια και την οργανική σχέση μεταξύ τους. Παράλληλα, εντάσσει τα έργα στο ιστορικό, πολιτικό και κοινωνικό τους πλαίσιο. Η περιήγηση ξεκινά με τους Μύθους, τα ζωγραφικά έργα της περιόδου που έφυγε για το Παρίσι. Συνεχίζει με τα ιστορικά κολάζ του 1965, τις μεγάλες γλυπτικές κατασκευές Meccano –εμπνευσμένες από το ομώνυμο παιχνίδι κατασκευών το οποίο απευθυνόταν στερεοτυπικά στα αγόρια–, τις μεταξοτυπίες από το περίφημο ατελιέ της Mec Art Graphic στο Παρίσι, και καταλήγει στα ωριμότερα έργα της, τους Χάρτες-Λαβυρίνθους με την χαρακτηριστική τεχνική του ντεκολάζ σε πλέξιγκλας. Τέλος, η έκθεση, ολοκληρώνεται με ένα βίντεο βασισμένο στο πλούσιο φωτογραφικό αρχείο της Χρύσας Ρωμανού και του συζύγου της, του εξίσου σπουδαίου καλλιτέχνη και καθηγητή της ΑΣΚΤ, Νίκου Κεσσανλή, τονίζοντας την άρρηκτη και αμφίδρομη σχέση τέχνης και ζωής.

Ο τίτλος της έκθεσης προέρχεται από κείμενο του σημαντικού Γάλλου θεωρητικού Pierre Restany σε κατάλογο της Χρύσας και αναδεικνύει τόσο την συναισθηματική όσο και την πολιτική διάσταση του έργου της.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Επιμέλεια: Ελένη Κούκου και Δημήτρης Τσουμπλέκας

ΔΕΣ 6 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΑΜΟΥΡ

Το βίντεο ΑΜΟΥΡ – Η Χρύσα στις πόλεις λειτουργεί σαν επίλογος της έκθεσης της Χρύσας Ρωμανού. Αφετηρία του είναι το ομότιτλο βιβλίο Amour, που ήταν μια ερμηνεία του φωτογραφικού αρχείου του Νίκου Κεσσανλή, συντρόφου ζωής της Ρωμανού. Το βίντεο είναι εμπλουτισμένο με επιπλέον οπτικοακουστικό υλικό, με τη δημιουργική συνεργασία των καλλιτεχνών Δημήτρη Τσουμπλέκα και Γιώργου Σαλαμέ και της συγγραφέα Αμάντας Μιχαλοπούλου. Σε μια αλυσιδωτή οπτικοακουστική αφήγηση, η Χρύσα, σαν δρομέας μεγάλων αποστάσεων, στήνει εκθέσεις, καπνίζει, συζητάει και διατρέχει πόλεις και εξοχικά τοπία – στην ουσία την ίδια της τη ζωή.

Χρύσα Ρωμανού – Πληροφορίες για την εικαστικό

Μια από τις σημαντικότερες καλλιτέχνιδες της γενιάς της, η Χρύσα Ρωμανού (1931-2006)γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Το 1958 βραβεύτηκε στο Α’ Σαλόνι Νέων Καλλιτεχνών της Γκαλερί Ζυγός. Τα επόμενα δύο χρόνια παρουσίασε την πρώτη της ατομική έκθεση στο Ζυγό και συμμετείχε σε ομαδικές εκθέσεις στην Γκαλερί Νέες Μορφές και στην 6η Πανελλήνια Έκθεση στην Αθήνα. Το 1961 έφυγε από την Ελλάδα για να διευρύνει τις δημιουργικές της αναζητήσεις και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι για είκοσι χρόνια. Η απόφαση αυτή αποδείχθηκε καθοριστική για την καριέρα της καθώς έγινε, μαζί με τον Νίκο Κεσσανλή, ενεργό μέλος της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας της εποχής. Παρουσίασε τη δουλειά της σε περιορισμένο αριθμό ατομικών εκθέσεων στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αλλά συμμετείχε σε πολλές ομαδικές και διεθνείς εκθέσεις τέχνης, όπως: Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών (Παρίσι, 1961), Μπιενάλε Χαρακτικής (Λουμπλιάνα, 1961), Μπιενάλε Σάο Πάολο (1965, 1994), Μπιενάλε της Βενετίας (1976 ως μέρος του Projetto Arcevia), και Μπιενάλε της Κωνσταντινούπολης (1997), διάφορα Σαλόνια του Παρισιού (1967, 1971, 1972, 1974, 1976, 1978, 1980), Europalia (Βέλγιο, 1982) και πολλές άλλες. Στην Ελλάδα πραγματοποίησε ατομικές εκθέσεις στην Γκαλερί Δεσμός (1981) και στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης (1986), και συμμετείχε στην έκθεση Μεταμορφώσεις του Μοντέρνου: Η Ελληνική Εμπειρία, στην Εθνική Πινακοθήκη, Αθήνα (1992). Το 1994 οι Εκδόσεις Εξάντας δημοσίευσαν μια μονογραφία για το έργο της.

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Χρύσα Ρωμανού, μέσα στην εγκατάσταση του Νίκου Κεσσανλή, Pallazo Strozzi, Φλωρεντία, 1964