Σεξουαλική κακοποίηση: Ανεξίτηλα τα σημάδια στην παιδική ψυχή

Ο Παγκόσμιος Οργανισμος Υγείας ορίζει τη σεξουαλική κακοποίηση ως εμπλοκή του παιδιού σε σεξουαλική δραστηριότητα την οποία δεν καταλαβαίνει πλήρως, για την οποία είναι ανίκανο να δώσει τη συγκατάθεσή του ή δεν είναι από αναπτυξιακής πλευράς προετοιμασμένο και δεν μπορεί να δώσει τη συγκατάθεσή του ή αυτή η πράξη παραβαίνει τους νόμους και τα κοινωνικά ταμπού μιας κοινωνίας.

Επίσης, σεξουαλική κακοποίηση σύμφωνα με τον ΠΟΥ θεωρείται η έκθεση παιδιών και εφήβων σε πράξεις με σεξουαλικό περιεχόμενο υποκινούμενες από κάποιον ενήλικα και οι οποίες έχουν σκοπό τη σεξουαλική διέγερση του ενήλικα.

“Η σεξουαλική κακοποίηση, αποτελεί την πιο ακραία μορφή παιδικής και εφηβικής κακοποίησης, η οποία, επιπρόσθετα, αποτελεί ταμπού. Ο δράστης αυτής τη ακραίας μορφής κακοποίησης προέρχεται συνήθως από το οικογενειακό, κοινωνικό και φιλικό περιβάλλον του παιδιού.

Ο δράστης είναι συνήθως άτομο που εμπιστεύεται το παιδί. Η προσέγγιση γίνεται με καλό τρόπο αρχικά, και φτάνει σε απειλές για τη ζωή του. Στην πλειοψηφία των περιστατικών, δεν υπάρχουν σημάδια βίας και συνήθως το έγκλημα διαπράττεται σε ιδιωτικούς χώρους.

Όταν ο δράστης είναι γνωστό πρόσωπο, το παιδί βιώνει έντονα αμφιθυμικά συναισθήματα γιατί ένα πρόσωπο που γνωρίζει του έχει προκαλέσει κάτι δυσάρεστο. Συχνά, οι ενοχές και η σύγχυση που νιώθει το κάνει να αποκρύπτει το τραυματικό γεγονός. Σε αυτό πολλές φορές συμβάλλει και η στάση του δράστη, που απειλεί ότι θα ασκήσει βία, κρατώντας το πιο πολύ με αυτό τον τρόπο”, εξηγεί στο The Caller η Ψυχολόγος -Ψυχοθεραπεύτρια Δήμητρα Σφήκα.

Συμπτώματα

“Το κακοποιημένο παιδί, εξαιτίας του φόβου ότι θα βιώσει εκ νέου την κακοποίηση είναι απόμακρο συναισθηματικά, επιθετικό, καχύποπτο και συχνά υπερκινητικό. Επίσης, μπορεί να παρουσιάσει μεγάλη ντροπή, μειωμένη ικανότητα για ενσυναίσθηση, χαμηλή αυτοεκτίμηση, επιθετική και παραβατική συμπεριφορά, ανικανότητα να δείξει εμπιστοσύνη, οργή, θυμό, φόβο απόσυρσης, αυτοτραυματισμούς, αυτοκαταστροφική συμπεριφορά, παθητικότητα, τάσεις εξάρτησης, αυτοκτονικό ιδεασμό, σχολική αποτυχία, καταθλιπτική συμπεριφορά και ακατάλληλες σεξουαλικές συμπεριφορές”, σημειώνει η κυρία Σφήκα.

Όλα αυτά τα συμπτώματα επιδεινώνονται ειδικά στην εξέλιξη του παιδιού και χρειάζεται άμεση και επαρκής αντιμετώπιση, προσθέτει.

Επιπτώσεις

Όσον αφορά στις επιπτώσεις της σεξουαλικής κακοποίησης, έχει φανεί σε έρευνες ότι σε αντίθεση με τα παιδιά που δεν έχουν κακοποιηθεί, τα παιδιά θύματα έχουν τετραπλάσιο κίνδυνο να αναπτύξουν ψυχιατρικές διαταραχές και τριπλάσιο κίνδυνο να καταφύγουν στη χρήση ουσιών κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

“Οι τραυματικές εμπειρίες κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας συνδέονται και με παθολογικές αλλαγές στην ανάπτυξη και στην ανατομία του εγκεφάλου. Εάν ένα παιδί έχει υποστεί σεξουαλική κακοποίηση, ο εγκέφαλος προσαρμόζεται σε ένα αρνητικό περιβάλλον, με αποτέλεσμα να αναπτύσσονται εκείνες οι δομές του εγκεφάλου που σχετίζονται με έντονο στρες και φόβο και το παιδί να βρίσκεται διαρκώς σε μία υπερδιέγερση. Επίσης, μπορούν να επηρεαστούν αρνητικά η συναισθηματική, κοινωνική και γνωστική ανάπτυξη του παιδιού”.

Βοήθεια

Η ανάγκη για θεραπευτική βοήθεια των παιδιών που έχουν υπάρξει θύματα σεξουαλικής κακοποίησης είναι μεγάλη.

“Η θεραπευτική σχέση αποτελεί σημαντικό εργαλείο για αλλαγή. Στη θεραπευτική σχέση το παιδί θα εμπιστευτεί τα συναισθήματα θυμού, ντροπής, φόβου, προδοσίας, αβάσταχτου πόνου που δεν είχε τολμήσει να ξεστομίσει.

Σημαντική όμως είναι η εγκατάσταση ασφαλών ορίων μεταξύ θεραπευτή και θεραπευόμενου, γιατί τα παιδιά που έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά είναι διαρκώς καχύποπτα με έντονη ανασφάλεια και μπερδεμένα σε ότι αφορά τα προσωπικά τους όρια και τα όρια των άλλων. Με τα ξεκάθαρα όρια βοηθιούνται και αισθάνονται λίγο μεγαλύτερη ασφάλεια. Όμως για να μπορέσουν να εμπιστευτούν, θα τους πάρει πολύ χρόνο.

Πώς να εμπιστευτούν όταν προδόθηκαν βαθιά από κοντινούς τους ανθρώπους;”, καταλήγει η ειδικός.

Πηγή: thecaller.gr