Μαλβίνα Παναγιωτίδη: Η έκθεση “All Dreams Are Vexing” στο ΕΜΣΤ

6 Μαρτίου 2024

35 2 λεπτά ανάγνωσης

Η νέα παραγωγή του ΕΜΣΤ (Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης), “All Dreams Are Vexing | Όλα τα όνειρα” της Μαλβίνας Παναγιωτίδη, στο πλαίσιο του κύκλου εκθέσεων «Κι αν οι γυναίκες κυβερνούσαν τον κόσμο;» (What if Women Ruled the World?).

Η έκθεση All Dreams Are Vexing | Όλα τα όνειρα είναι ενοχλητικά της Μαλβίνας Παναγιωτίδη είναι αποτέλεσμα της ενδελεχούς έρευνας που έκανε η καλλιτέχνιδα το καλοκαίρι του 2023 στις Σπέτσες, στο σπίτι όπου απομονώθηκε μετά τον πρόωρο θάνατο των δύο παιδιών της -από φυματίωση- η πρώτη Ελληνίδα ζωγράφος, Ελένη Μπούκουρα – Αλταμούρα (1821-1900). Την περίοδο εκείνη η Αλταμούρα κατέφυγε στον πνευματισμό, σε μια προσπάθεια να επανασυνδεθεί με τα παιδιά της, αφήνοντας πίσω της αρκετούς θρύλους αλλά και ένα grimoire, ένα «μαγικό» χειρόγραφο με ξόρκια. Το Project Room 2 του ΕΜΣΤ μεταμορφώνεται σε ένα εμβυθιστικό σκηνικό, έναν «μαγικό» χώρο όπου γλυπτά από γυαλί, κερί και χαλκό συνδιαλέγονται με ένα βίντεο και ένα ηχητικό έργο. Με μια καλλιτεχνική πρακτική που εστιάζει στα σημεία τομής του αποκρυφιστικού μοντερνισμού, της λειτουργίας του φαντασιακού και της ανοίκειας ανθρώπινης συμπεριφοράς σε διαφορετικές κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, η Μαλβίνα Παναγιωτίδη επανεξετάζει τον μύθο της «τρελής γυναίκας στη σοφίτα».

Η έκθεση δομείται μέσα από δύο ερευνητικές κατευθύνσεις, πρώτον την επαναπραγμάτευση του σπιτιού της Μπούκουρα – Αλταμούρα ως συμβόλου θαλπωρής και εγκλεισμού, ως δεύτερου δέρματος που την προστατεύει αλλά και την πνίγει ταυτόχρονα. Και δεύτερον την οικειοποίηση συμβόλων από το «μαγικό» χειρόγραφο της Μπούκουρα – Αλταμούρα, από τα ελάχιστα που σώζονται στην ελληνική γραμματεία, και αφετέρου την επανανοηματοδότησή τους ως φορέων μνήμης. Εισερχόμενος στην έκθεση, ο θεατής διεισδύει στους διαδρόμους του σπιτιού αλλά και του μυαλού της Ελένης Μπούκουρα-Αλταμούρα. Καθώς τα κέρινα γλυπτά καίγονται και μεταμορφώνονται, τα μέρη από φυσητό γυαλί, που παραπέμπουν σε αναπνοές, φαντάσματα, ενέργεια ενός αόρατου κόσμου, συμβολίζουν το ανείπωτο και το αποσιωπημένο, ενώ τα χάλκινα στοιχεία των γλυπτικών της συνθέσεων – ανθρώπινα όργανα, πλοκάμια, μίσχοι φυτών, λουλούδια (ή όλα αυτά μαζί;) – γίνονται μια σταθερά που μας κρατά γειωμένους και παρόντες στο εδώ και τώρα.

ΔΕΣ 2 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Επιμέλεια: Άννα Μυκονιάτη

Μαλβίνα Παναγιωτίδη – Πληροφορίες για την εικαστικό

Η Μαλβίνα Παναγιωτίδη γεννήθηκε στον Αθήνα όπου ζει και εργάζεται. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Art in Context στο Universität der Künste στο Βερολίνο. Έχει βραβευτεί με το Πρόγραμμα Υποστήριξης Καλλιτεχνών Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (2018) και με το Έπαθλο Σπυρόπουλου (2016). Επιλεγμένες εκθέσεις: Plásmata II: Ioannina, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Ιωάννινα (2023), Ο κύριος Ροβινσώνας Κρούσος έμεινε σπίτι: Περιπέτειες σχεδιασμού σε συνθήκες κρίσης, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα (2021), When You Touch About Me, I Think Myself, SIGNS, Κωνσταντινούπολη (2020), Gone Today, Here Tomorrow, AnnexM-Μέγαρο Μουσικής, Αθήνα (2019), Αστερισμοί στο χώμα, ΝΕΟΝ & Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, Κτίριο Αρχαιολογικής Συλλογής Κουφονησίου (2018), The Equilibrists, Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ & New Museum, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα (2016), Hypnos Project, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, Αθήνα (2016), The Predictions of a One-Night King, Chalet Society, Παρίσι (2015), A Monument for the First Homosexual Emancipation Movement, HKW, Βερολίνο (2015). Είναι ιδρυτικό μέλος της ομάδας Anacolutha (2022) και της καλλιτεχνικής ερευνητικής ομάδας Σαπρόφυτα (2009).

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Μαλβίνα Παναγιωτίδη, Repetitions of half-meanings, Φυσητό γυαλί, παραφίνη, χρώμα, μέταλλο, βαφή αυτοκινήτου, 210 x 80 x 95εκ, 2024 (λεπτομέρεια) | Φωτογραφία: Ηλίας Μαδούρος